Türkiye’de taşınmaz malların mülkiyet değişimi yalnızca tapu devri ile mümkündür. Aile içi tapu devri ise, anne, baba, çocuk, eş veya kardeş gibi yakın akrabalar arasında yapılan mülkiyet aktarımını ifade eder.
Aile İçi Tapu Devri, yalnızca bir mülkiyet değişikliği değil aynı zamanda aile bireyleri arasında güven ve düzenin korunması için tercih edilen bir yöntemdir. Bu işlem genellikle bağış ya da satış yoluyla yapılır ve miras planlaması, mal paylaşımı veya vergisel avantaj sağlamak amacıyla tercih edilir.
Özellikle aile içinde anlaşmazlık yaşanmadan mal paylaşımı yapılabilmesi için Aile İçi Tapu Devri uygulaması önemli bir çözüm sağlar.
Aile İçi Tapu Devri Nedir?
Aile içi tapu devri, aile fertleri arasında bir taşınmazın (konut, arsa, tarla veya iş yeri) resmi yollarla bir kişiden diğerine aktarılmasıdır. Aile İçi Tapu Devri Nedir sorusuna verilecek en temel cevap da budur; aile bireyleri arasında yapılan bu işlem, tapu dairesinde resmi şekilde tamamlanır ve resmi kayıt altına alınmadan geçerli sayılmaz. Bu nedenle kavram hem hukuki hem de pratik açıdan önemlidir.
Aile İçi Tapu Devri Kimler Arasında Yapılabilir?
Aile içi tapu devri şu kişiler arasında gerçekleşebilir:
- Eşler arasında tapu devri
- Anne ve babadan çocuklara tapu devri
- Kardeşler arasında tapu devri
- Dede/nine ile torunlar arasında tapu devri
- Amca, hala, teyze veya dayı ile yeğenler arasında tapu devri
- Kayınvalide, kayınpeder ve gelin/damat arasında tapu devri
Kanunen, akrabalık bağı olmayan kişilere de tapu devri yapılabilir. Ancak “aile içi” kavramı daha çok birinci derece yakınlar arasında yapılan devirleri kapsar. Bu nedenle aile içi kavramı geniş bir yelpazeyi içerse de, uygulamada en çok anne, baba ve çocuklar arasındaki devirler tercih edilmektedir. Ayrıca, aile içi tapu devri tercih edildiğinde hem miras planlaması hem de hukuki güvence sağlanmış olur.
Aile İçi Tapu Devri Nasıl Yapılır?
Aile içi tapu devri, tapu müdürlüğünde gerçekleşir. Peki aile içi tapu devri nasıl yapılır? İşlem şu adımlarla yapılır ve her adımın kendine özgü önemi vardır:
- Tapu ve kadastro müdürlüğüne başvuru yapılır: İlk adımda taşınmazın sahibi ya da yetkili vekil resmi başvuru yapar. Bu aşamada taşınmazın bilgileri sisteme girilir.
- Gerekli belgeler teslim edilir: Kimlik, tapu senedi, fotoğraf ve belediye rayiç bedeli yazısı gibi belgeler sunulur. Eksik belge olması işlemi uzatabilir.
- Tapu harç ve vergileri ödenir: Hem alıcı hem satıcı üzerine düşen harçları yatırır. Bu ödemeler yapılmadan işlem tamamlanmaz.
- Satış ya da bağış sözleşmesi düzenlenir: Tapu memuru huzurunda satış veya bağış işlemi yazılı hale getirilir ve taraflarca imzalanır.
- Taraflar kimlikleriyle birlikte hazır bulunur: Tarafların bizzat tapuda hazır bulunması ya da noter onaylı vekaletname ile temsil edilmesi gerekir.
- Tapu senedi yeni malik adına tescil edilir: Son aşamada işlem onaylanır ve tapu senedi yeni malikin üzerine geçirilir. Böylece devir hukuken tamamlanmış olur.
Aile İçi Tapu Devri İçin Gerekli Belgeler
Aile içi tapu devri sürecinde resmi başvurunun yapılabilmesi için bazı belgelerin eksiksiz hazırlanması gerekir. Belgeler işlem sırasında tapu müdürlüğü tarafından kontrol edilir ve herhangi bir eksiklik süreci uzatabilir. Tapu devri için tapu müdürlüğüne şu belgelerle başvurulur:
- Tapu senedi veya taşınmaz bilgileri: İşlem yapılacak taşınmazın kayıtlı bilgilerini gösterir.
- Nüfus cüzdanı veya yeni kimlik kartı: Tarafların resmi kimliklerini kanıtlaması gerekir.
- 1 adet vesikalık fotoğraf: Tapu işlemleri için son altı ay içerisinde çekilmiş olmalıdır.
- Vergi borcu ve belediye rayiç bedeli yazısı: Taşınmazın vergisel yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediğini kanıtlar.
- Tarafların hazır bulunması (veya vekaletname ile temsil edilmesi): İşlemin geçerliliği için tarafların tapuda bulunması ya da noter onaylı vekaletname ile temsil edilmesi zorunludur.
- İkametgah belgesi ve iletişim bilgileri: Bazı durumlarda sürecin hızlanması için istenebilir.
Aile İçi Tapu Devri Yöntemleri: Satış mı, Bağış mı?
Aile içinde tapu devri iki yolla yapılabilir:
- Satış Yoluyla Devir: Tapu dairesinde satış sözleşmesi düzenlenir. Vergisel açıdan bağışa göre daha düşük maliyetlidir, çünkü satış üzerinden harç hesaplanır. Ayrıca satış yoluyla yapılan devirlerde, taraflar arasında resmi bir bedel belirlenir ve bu bedel üzerinden işlem yapılır. Bu yöntem genellikle ileride herhangi bir hukuki ihtilaf yaşanmaması için tercih edilir.
- Bağış Yoluyla Devir: Mal sahibinin karşılıksız olarak tapuyu devretmesidir. Bağışta hem tapu harcı hem de ek vergiler gündeme gelir. Ancak aile bireyleri arasındaki karşılıksız devrin manevi yönü ağır bastığı için birçok kişi bağışı tercih eder. Bağış yoluyla yapılan devirlerde vergi yükü biraz daha fazla olsa da, taşınmazın gelecek nesillere aktarılmasında sıkça kullanılan bir yöntemdir.
Hangi yolun tercih edileceği, aile bireylerinin tercihi, mali imkânları, ileride doğabilecek hukuki sonuçlar ve vergisel avantajlar dikkate alınarak belirlenir.
Aile İçi Tapu Devrinde Vergi ve Harçlar
Aile içi tapu devrinde ödenmesi gereken vergiler şunlardır:
- Tapu harcı: Alıcı ve satıcı tarafından ayrı ayrı ödenir. (Genelde satış bedelinin %2’si). Bazı durumlarda rayiç bedel üzerinden de hesaplanabilir.
- Döner sermaye bedeli: Tapu dairesi hizmet bedeli olarak alınır. İşlem masrafları kapsamında zorunlu bir ödemedir.
- Bağış işlemlerinde ek vergiler: Bağış yapılan kişinin derecesine göre veraset ve intikal vergisi uygulanır. Yakınlık derecesi azaldıkça vergi oranı artar.
- Tapu harcı indirimi veya istisnalar: Bazı durumlarda, özellikle aile içi satışlarda daha düşük oranlı harç uygulamaları veya muafiyetler gündeme gelebilir.
Örneğin, anne-babanın çocuğuna bağış yapması durumunda vergi oranı daha düşükken, kardeşler arasında bu oran daha yüksek olabilir. Ayrıca eşler arasındaki tapu devirlerinde farklı vergisel avantajlar söz konusu olabilir. Bu nedenle işlem öncesinde güncel mevzuatın ve oranların kontrol edilmesi önemlidir.
Aile İçi Tapu Devri Avantajları ve Dezavantajları
Aile içi tapu devri, hem olumlu yönleri hem de dikkat edilmesi gereken bazı dezavantajları olan bir süreçtir. Bu başlık altında, işlemin hangi açılardan fayda sağladığı ve hangi durumlarda risk oluşturabileceği detaylı olarak ele alınacaktır.
Avantajları:
- Mal varlığının miras öncesi düzenlenmesini sağlar.
- Hukuki belirsizlikleri ortadan kaldırır.
- Aile içi anlaşmazlıkların önüne geçebilir.
Dezavantajları:
- Bağışta ek vergiler çıkabilir.
- Yanlış yöntem seçilirse ileride yüksek vergi yükü doğabilir.
- Tapu devri sonrası mal varlığı üzerinde geri dönüş zor olabilir.
Aile İçi Tapu Devri Ne Kadar Sürer?
Gerekli belgeler hazır olduğunda aile içi tapu devri işlemleri genellikle 1–2 iş günü içinde tamamlanır. Ancak taşınmazın bulunduğu şehirdeki tapu müdürlüğünün yoğunluğu, belgelerdeki eksiklikler veya harçların ödenmesinde yaşanan gecikmeler süreci uzatabilir. Yoğunluk durumuna göre bu süre değişebilir ve bazı durumlarda birkaç gün daha fazla sürebilir.
Aile İçi Tapu Devrinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aile içi tapu devri yapılırken sürecin hem yasal hem de mali yönleri dikkatle değerlendirilmelidir. Bu aşamada yapılan küçük hatalar bile ileride büyük hak kayıplarına neden olabileceğinden, işlem öncesinde bilinçli adımlar atmak son derece önemlidir.
- Tapu devri mutlaka resmi yolla yapılmalıdır.
- Harç ve vergiler zamanında ödenmelidir.
- Aile fertleri arasında yapılacak devirlerde satış mı bağış mı daha avantajlı, önceden araştırılmalıdır.
- İşlem öncesinde mutlaka hukuki destek alınmalıdır.
Aile İçi Tapu Devri Yapmadan Önce Hukuki Danışmanlık
Her ne kadar aile içinde güven esas olsa da, tapu devri hukuki ve mali sonuçlar doğurur. Yanlış yapılan işlemler ileride ciddi hak kayıplarına neden olabilir. Bu nedenle aile içi tapu devri yapmadan önce bir avukattan hukuki danışmanlık almak büyük önem taşır. İzmir’de avukat desteğine ihtiyaç duyanlar için Kalemci Hukuk, aile içi tapu devri süreçlerinde profesyonel hukuki danışmanlık sağlayarak sürecin sorunsuz ilerlemesine yardımcı olur.
Henüz yorum yapılmamış, sesinizi aşağıya ekleyin!