Boşanma davasında kadının hakları, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak, kadının ekonomik ve sosyal güvencesini korumak ve boşanma sürecinin adil bir şekilde sonuçlanmasını temin etmek için düzenlenmektedir. Bu düzenlemeler, kadının boşanma sonrası yaşamını güvence altına almayı ve varsa çocukların menfaatini korumayı amaçlar. Özellikle ekonomik anlamda zayıf durumda olan boşanmada kadının hakları, boşanma sonrası mağdur olmaması için nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi haklar öngörülmektedir. Anlaşmalı boşanmada kadının hakları ve çekişmeli boşanmada kadının hakları da yine bu hususta değerlendirilmektedir. Peki, boşanan kadın hakları nelerdir? Gelin yakından bakalım.
Boşanma Davasında Kadının Maddi Tazminat Hakları
Boşanan kadının hakları arasında, maddi tazminat talep etme hakkı da bulunmaktadır. Bu durum, evlilik nedeniyle beklenen menfaatlerin zedelenmesi durumunda, kusursuz veya daha az kusurlu tarafın, kusurlu eşten talep ettiği tazminat olarak açıklanmaktadır (TMK m. 174). Maddi tazminat için, talep edenin daha az kusurlu olması, boşanmanın neden olduğu zararın varlığı ve bu zararla boşanma arasında nedensellik bağı bulunması gereklidir. Tazminat miktarı, tarafların ekonomik durumu, evlilik süresi ve diğer sosyal faktörler göz önünde bulundurularak belirlenmektedir.
Boşanma Davasında Kadının Manevi Tazminat Hakları
Boşanmak isteyen kadın açısından manevi tazminat hakları, eşinin kusurlu davranışları nedeniyle uğradığı psikolojik zararları ve itibar kaybını gidermeyi amaçlamaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 174. maddesine göre, boşanma nedeniyle kişilik hakları zarar gören eş, kusurlu olan diğer eşten manevi tazminat talep edebilmektedir. Kadin bosanmasi durumunda manevi tazminat talebinde bulunabilmesi için eşinin boşanmaya yol açan olaylarda ağır kusurlu olduğunun ispatlanması da gereklidir.
Manevi tazminat miktarını belirlerken mahkeme, tarafların sosyoekonomik durumunu, olayın kadında yarattığı psikolojik zararın boyutunu ve evlilik süresince yaşanan olayları dikkate almaktadır. Öte yandan, bu tazminat, kadının uğradığı manevi zararı bir nebze olsun telafi etmeye yöneliktir ve toplumsal olarak kadının itibarının korunmasına da katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Unutmamak gerekir ki, erkek boşanma davası açarsa kadının hakları yine aynı objektiflikle değerlendirilmektedir.
Kadının Boşanmada Nafaka Hakları
Kadın boşanmak isterse ne yapmalı? şeklindeki sorular son zamanlarda oldukça konuşulan konulardandır. Boşanma davasında kadının nafaka hakları da yine bu süreçte izlenmesi gereken önemli hususlardandır. Bu haklar, boşanma sonrasında kadının ekonomik olarak zor duruma düşmesini önlemek ve yaşamını sürdürebilmesi için bir güvence sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanunu’na göre, kadının boşanma davası sırasında veya sonrasında üç temel türde nafaka talep etme hakkı bulunmaktadır. Dolayısıyla boşanan kadın ne kadar nafaka alır? hususu da bu türlere esasen belirlenebilmektedir.
Bunlardan ilki olan Tedbir Nafakası, boşanma davası devam ederken, geçici olarak kadının geçimini sağlaması amacıyla ödenmektedir. Mahkeme, davanın seyrine göre bu nafakanın miktarını belirler ve dava süresince bu nafaka ödenir.
Diğer bir nafaka türü ise, Yoksulluk Nafakası’dır. Kadın, boşanmada ağır kusurlu olmadığı sürece yoksulluk nafakası talep edebilir. Bu nafaka, kadının sosyal ve ekonomik yaşamını sürdürebilmesi için düzenlenir ve genellikle belirli periyotlarda ödenmektedir.
İştirak Nafakası ise, boşanma sonrası çocukların velayeti kadına verildiyse, çocukların bakım ve eğitim masraflarını karşılamak amacıyla ödenmektedir. Bu nafaka, çocuğun yaşı ve ihtiyaçları dikkate alınarak belirlenir ve çocuk reşit oluncaya kadar devam eder. 1 çocuğun nafakası ne kadar olacağı ve 2024 çocuk nafakası ne kadar olağı hususları ise tarafların gelir durumlarına oranla mahkemece belirlenmektedir.
Boşanma Davasında Kadının Mal Paylaşımından Kaynaklı Alacak Hakları
Boşanma davasında mal paylaşımı kaynaklı alacak hakları, evlilik süresince edinilen malların adil bir şekilde paylaştırılması amacıyla düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanunu’na göre, yasal mal rejimi olarak “edinilmiş mallara katılma rejimi” uygulanır. Bu rejime göre, evlilik süresince her iki eşin de edindiği mallar, boşanma durumunda eşit bir şekilde paylaştırılmaktadır. Öte yandan, kadının veya eşinin evlilik öncesinde sahip olduğu veya evlilik sırasında hediye ya da miras yoluyla edindiği mallar “kişisel mal” olarak değerlendirilir ve paylaşıma dahil edilmez.
Son olarak, kadın , evlilik sürecinde eşinin mal varlığına katkıda bulunmuşsa, bu katkısı “katkı payı alacağı” olarak adlandırılır ve boşanma durumunda kadın, katkıda bulunduğu malın bedelinin karşılığını talep edebilir.
Kadının Ücretsiz Avukat Talep Hakkı
Kadının ücretsiz avukat talep hakkı, ekonomik olarak yetersiz durumda olan kadınların adalete erişimini sağlamak için tanınmış bir haktır. Türk hukuk sisteminde, maddi durumu yetersiz olan kişiler, belirli şartlar altında ücretsiz boşanma avukatı ve adli yardım talep edebilirler. Bu hak, kadının ekonomik güvencesi olmadığında veya boşanma sürecinde mali olarak zorluk yaşadığında adil bir yargılama süreci geçirmesini sağlamak için önemlidir.
Kadın, bulunduğu ilin barosuna adli yardım talebinde bulunarak barodan kendisine ücretsiz avukat atanmasını isteyebilir. Bu başvuruda, kadının gelir durumunu ve mali zorluklarını belgeleyen evraklar sunulmalıdır. Baro, kadının yoksulluk durumunu inceleyerek talebi değerlendirir ve uygun görmesi durumunda avukat atanır.
6284 Sayılı Yasadan Kaynaklanan Koruma Kararı Talep Etme Hakları
6284 sayılı “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun” kapsamında, şiddet gören veya şiddet tehdidi altında olan kadınların, çocukların ve aile bireylerinin korunmasını sağlamak amacıyla çeşitli koruma kararları talep etme hakları tanınmıştır. Bu yasa, kadınların güvenliğini sağlamak, şiddetten uzak bir yaşam sürdürebilmelerine destek olmak ve şiddet uygulayanları caydırmak amacıyla düzenlenmiştir. Eşinden boşanan kadının sağlık güvencesi ve hayati güveni de bu açıdan ele alınmaktadır.
Kanun sayesinde, mahkeme kararıyla, şiddet uygulayan veya tehdit eden kişinin kadına ve çocuklarına yaklaşması yasaklanabilmektedir. Bu kapsamda, saldırganın kadının yaşadığı eve, iş yerine veya çocukların bulunduğu yerlere yaklaşması engellenebilmektedir. Ayrıca, şiddet uygulayan kişiyle herhangi bir iletişime geçmesinin de yasaklanması mümkündür. Öte yandan, kadın kendisi veya çocukları için güvenli bir ortam talep ederse, sığınma evinde veya devletin sağladığı barınma olanaklarında da geçici olarak kalabilmektedir.
Kadının Velayet Hakkı
Boşanan kadının hakları nelerdir hususunda ele alınan bir diğer husus ise velayet hakkıdır. Boşanma davasında velayet hakkı, çocuğun üstün yararını gözeterek, bakım, eğitim ve sağlıklı bir ortamda yetişme ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak ebeveyne velayetin verilmesi amacıyla düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma davasında velayetin kime verileceğine karar verilirken, çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimi, ebeveynlerin çocukla olan ilişkileri ve çocuk üzerindeki etkileri dikkate alınır. Eğer sizin de aklınızda boşanmak isteyen kadın ne yapmalı şeklinde sorular bulunuyorsa, Kalemci İzmir Avukatlık ve Hukuki Danışmanlık Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.
Kadının Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkı
Ebeveynlerin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı, boşanma veya ayrılık sonrasında çocuğun velayeti kendisine verilmeyen ebeveynin, çocukla sağlıklı bir bağ kurabilmesi için tanınmış önemli bir haktır. Türk Medeni Kanunu’na göre, çocuğun üstün yararını gözetmek koşuluyla her iki ebeveynin de çocukla kişisel ilişki kurma hakkı bulunmaktadır. Bu hak, çocuğun duygusal gelişimini desteklemek ve her iki ebeveyniyle de düzenli bir ilişki kurarak sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.
Kadının Çocuğun Teslimini Talep Hakkı
Kadın tarafından çocuğun teslimi hakkı, velayeti kendisine verilen veya mahkeme kararı ile belirli zamanlarda çocuğuyla görüşme hakkına sahip olan boşanmış kadın, bu karara uygun olarak çocuğun kendisine teslim edilmesini talep edebilmesi anlamına gelir. Türk Medeni Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde, çocuğun teslimi talebi annenin çocuğuyla sağlıklı bir ilişki kurabilmesi ve mahkeme kararının uygulanabilmesi için koruma altına alınmıştır.
Boşanma Davası Devam Ederken Evi Kullanmayı Talep Etme Hakkı
Boşanma davası devam ederken, eşlerden biri aile konutunu kullanma talebinde bulunabilir. Boşanmış kadınlara ev yardımı hususu da bu açıdan ele alınmaktadır. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma sürecinde konutun kimin kullanımında olacağı, taraflar arasında anlaşmaya varılamazsa hakim tarafından belirlenir. Mahkeme, eşlerin sosyal ve ekonomik durumlarını göz önünde bulundurarak bu konu açısından bir karar vermektedir.
Boşanma Davasında Kadının Şahsi Eşyalarını Talep Hakkı
Boşanma davasında kadın, şahsi eşyalarını talep etme hakkına sahiptir. Bu konu bağlamında boşanma davasında kadının ziynet eşyalarını talep hakkı da korunmaktadır. Düğün sırasında takılan ziynet eşyaları, genel olarak kadına bağışlanmış sayılır ve onun kişisel malı olarak kabul edilir. Kadın, bu eşyaların iadesini talep edebilir, ancak ispat yükü kendisine ait olmaktadır. Eğer eşyalar evlilik süresince ortak harcamalar için kullanıldıysa, kadının bunların iadesini de talep etmesi mümkündür.
“Aldatma(Zina) Sebebiyle Boşanma Davası Nedir?“ yazımızı okumak için tıklayın.
Henüz yorum yapılmamış, sesinizi aşağıya ekleyin!