Şantaj Suçu Nedir?
Şantaj nedir? Şantaj kelimesi, Türkçeye Fransızca “chantage” kelimesinden geçmiştir ve “bir çıkar elde etmek amacıyla bir kişiyi, onunla ilgili itibarını zedeleyecek ya da küçük düşürecek bir bilgiyi yayma veya açıklama tehdidiyle korkutma” anlamına gelir. Şantaj suçu temelinde, korkutma unsuru bulunduğu görülmektedir. Bu yönüyle tehditten farklı değildir.
Ancak, şantaj suçu TCK 107. maddesinin gerekçesinde belirtildiği gibi, şantajda doğrudan bir kötülük yapılacağına ya da kişinin sahip olduğu bir değere zarar verileceğine dair bir zorlama bulunmaz. Şantaj suçunda tehdit, bir araç olarak kullanılır ve mağdur, yasal bir hakkını kullanmaya ya da yasal yükümlülüğünü yerine getirmemeye zorlanabilir. Ayrıca fail, mağdurun itibarına, şerefine veya saygınlığına zarar vereceği tehdidiyle kendisine çıkar sağlamayı hedefler.
Türk Ceza Kanunu’nu 107. maddesinde şantaj suçu şu şekilde düzenlenmiştir: “Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır”.
Ek: 29/6/2005 – 5377/14 md. “Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur”.
Şantaj Suçunun Özellikleri
Peki, özellikleri açısından şantaj ne demek? Şantaj suçunun özellikleri, Türk Ceza Kanunu’nun 107. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre şantaj suçunun içerdiği özellikler aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:
Haksız Çıkar Sağlama: Fail, mağduru bir şeyi yapmaya, yapmamaya ya da belirli bir davranışta bulunmaya zorlayarak kendisine veya bir başkasına haksız bir menfaat sağlamayı hedefler.
- Tehdidin Kullanılması: Şantajda tehdit bir araçtır. Fail, mağdurun değerlerine veya sağlığına zarar verme tehdidinde bulunabilir.
- Zorlama: Şantajda mağdur, tehdit yoluyla belirli bir davranışa zorlanır.
- Özgür İradenin Sınırlandırılması: Failin amacı, mağdurun karar verme özgürlüğünü tehdit yoluyla sınırlandırmaktır.
- Maddi Çıkar Sağlamama Zorunluluğu: Şantaj suçunda, failin mutlaka maddi bir çıkar elde etmesi gerekmez. Yalnızca mağduru zorlayarak kendisi veya başkası için bir menfaat sağlamaya çalışması, suçun oluşması için yeterlidir.
Şantaj Suçu Cezası Nedir?
Şantaj suçu cezası olarak, işleyen kişiye 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve ayrıca 5 bin güne kadar adli para cezası verilmektedir. Öte yandan, suçun işlenme şekli, mağdur üzerindeki etkisi ve tehdit içeriklerine bağlı olarak cezanın alt veya üst sınırdan verilmesi hâkim tarafından belirlenmektedir. Failin şantaj yoluyla ne tür bir menfaat sağlamaya çalıştığı da şantaj cezası ağırlığını etkileyebilmektedir.
İlaveten, şantaj suçu tamamlanmasa bile, mağdura tehdit iletildiği anda teşebbüs aşamasına girer ve buna göre de şantaj suçunun cezası hükümleri uygulanması mümkündür. Aynı samanda, şantajın daha ağır sonuçlar doğuracak şekilde işlenmesi (örneğin kamu görevlisinin görevini kötüye kullanarak şantaj yapması) cezayı daha da artırabilmektedir.
Öte yandan, adli para cezası, failin ekonomik durumuna göre günlük bir miktar üzerinden hesaplanır ve toplamda 5 bin güne kadar da çıkarılabilmektedir. Şantaj suçu yargıtay kararları açısından bu cezalar, suçu işleyen kişinin cezalandırılmasının yanı sıra, şantaj yoluyla elde edilmeye çalışılan çıkarların hukuka aykırı olduğunu vurgulamayı da hedeflemektedir.
Şantaj Suçunun Unsurları Nelerdir?
Şantaj suçunun unsurları, ilgili kanunu 107. maddesi kapsamında değerlendirilmektedir. Bu suçun oluşabilmesi için öncelikle failin mağduru hukuka aykırı bir şekilde tehdit etmesi gerekir. Tehdit genellikle mağdurun şeref, haysiyet, itibar gibi manevi değerlerine ya da malvarlığına yönelik bir zarar verme amacı taşımaktadır. Bu tehdit, mağdurun iradesini baskı altına alarak onu belirli bir davranışta bulunmaya veya bulunmamaya zorlamak amacı taşımaktadır.
Öte yandan, bu suçun temel unsurlarından biri de mağdurun hukuken yapmakla yükümlü olmadığı bir davranışı yapmaya ya da yapmaması gereken bir şeyi yapmamaya zorlanmasıdır. Fail, genellikle bu zorlama aracılığıyla kendisi veya bir başkası lehine bir çıkar elde etmeyi amaçlamaktadır.
Şantaj Suçu Nasıl İspat Edilir?
Şantaj suçu gerek tanıkların beyanı ile gerekse de bazı teknik delillerle kanıtlanabilmektedir. Örneğin, ceza muhakemesinde tanıklar delil kaynağı olarak önemli bir yere sahiptir. Şantaj suçu da tanık beyanı deliliyle ispatlanabilmektedir. Örneğin, Ayşe, Ahmet ile yaptığı telefon görüşmesini hoparlör aracılığıyla açmış ve Ahmet’in, “Elimde çıplak fotoğrafların var, benimle birlikte olmazsan bunları internette yayınlarım” şeklindeki şantaj içerikli sözlerini tanık Ali duymuştur. Ahmet’in bu tehditkar ifadelerini hoparlörden işiten Ali, olayın tanığıdır. İletişim kayıtlarının dosyaya eklenmesi ve Ali’nin tanık olarak ifadesinin alınmasıyla birlikte şantaj suçu kanıtlanabilir. Tanık beyanları, şantaj suçunun ispatında en sık kullanılan delil yöntemlerinden biridir.
Öte yandan, şantaj suçu, katalog suçlar arasında yer almadığı için bu suç kapsamında telefon dinleme işlemi gerçekleştirilmez. Ancak, arama ve aranma bilgilerini içeren telefon HTS kayıtları dosyaya dahil edilerek diğer delillerle birlikte değerlendirilir ve suçun ispatında kullanılır.
İlaveten, CMK madde 134’e göre, telefon ve SIM kartlarının incelenmesi yoluyla delil toplanması mümkündür. Telefonda bulunan SMS mesajları, video şantaj, fotoğraflar gibi dijital içerikler, tehdit suçunun kanıtlanmasında kullanılabilir. 5271 sayılı CMK’nın 134. maddesi gereği, şüphelinin cep telefonunun incelenebilmesi ve telefondan elde edilen bilgilerin kaydedilebilmesi için hakim kararı veya belirlenen sürelerde resimli şantaj cezası için hakim onayına sunulmak üzere Cumhuriyet savcısının yazılı emri gereklidir. Sanığın rızası olsa dahi, kolluk görevlilerinin telefon içeriğindeki mesajlar ve diğer bilgileri kayıt altına alması mümkün değildir. Bu kurallara aykırı olarak elde edilen deliller, hukuka aykırı bir biçimde toplanmış kabul edilir (Y10CD-K.2021/12899).
Ayrıca, şantaj suçunun işlendiği sırada, gizlice alınan hukuka uygun ses veya görüntü kayıtları ceza yargılamasında delil olarak kabul edilebilmektedir. Ancak, kasıtlı ve düzenli bir şekilde elde edilen ses ya da görüntü kayıtları, hukuka aykırı delil sayılır ve tehdit suçunun kanıtlanmasında kullanılmaz. Bu tür kayıtlar ayrıca suç olgusu da oluşturur.
Sıkça Sorulan Sorular
Şantaj ne kadar ceza alır?
Şantaj suçu, Türk Ceza Kanunu’na göre 1 yıl ile 3 yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılabilir.
Şantaja uğrayan kişi ne yapmalı?
Şantaja uğrayan kişi, şantaj suçu şikayet süresi dahilinde durumu derhal polise bildirmeli ve şantajcıyla iletişim kurmamaya özen göstermelidir.
Şantaj suçunun cezası paraya çevrilir mi?
Şantaj suçunun bazı hallerinde beş bin güne kadar adli para cezası uygulanabilir.
Şantajdan tutuklama olur mu?
Şantaj suçunda tutuklama kararı, delillerin ağırlığına ve suçun niteliğine göre verilmektedir.
Şantaj nasıl ispatlanır?
Şantaj suçu gerek tanıkların beyanı ile gerekse de bazı teknik delillerle kanıtlanabilmektedir.
Şantaj davası nasıl sonuçlanır?
Şantaj davası, sanığın suçlu bulunması durumunda hapis cezasıyla sonuçlanabilmektedir.
Şantaj polise şikâyet edilir mi?
Şantaj suçu polise şikâyet edilebilir ve şantajcı hakkında soruşturma başlatılması mümkündür.
Seni mahkemeye vereceğim demek suç mu?
Seni mahkemeye vereceğim demek tek başına suç teşkil etmez, ancak tehdit amacıyla söylendiğinde şantaj suçu oluşturabilir.
Biri beni şantaj ediyor ne yapmalıyım?
Biri sizi şantaj ediyorsa, durumu hemen polise bildirmeniz ve mümkünse şantajla ilgili kanıtları toplamanız gerekir.
Şantajdan tazminat alınır mı?
Şantaj nedeniyle uğranan zararın tazmin edilmesi mümkündür, ancak bunun için şantajın maddi ve manevi zararlar doğurmuş olması gerekir. İzmir Avukat Kalemci Hukuk tarafından İzmir Ceza Avukatı ile görüşebilirsiniz.
Henüz yorum yapılmamış, sesinizi aşağıya ekleyin!