Temyiz ve Temyiz Süreci Nedir?

Temyiz Ne Demek?

Temyiz nedir? Temyiz, Türk hukuk sisteminde bir mahkeme kararının hukuki açıdan incelenmesini sağlayan yasal bir yoldur. Temyiz, genellikle Yargıtay tarafından gerçekleştirilir ve yalnızca hukukun doğru uygulanıp uygulanmadığını denetlemektedir. Bu süreçte, istinaf mahkemesi tarafından verilen kararların hukuka uygunluğu detaylı bir şekilde kontrol edilmektedir. Genellikle temyiz süresi, istinaf mahkemesi kararının tebliğinden itibaren 15 gün olarak belirlenmiştir. Genel bir ifadeyle temyiz, hukukun adalet sağlama misyonunun bir parçası olarak hatalı kararların düzeltilmesine olanak tanımaktadır. 

Kimler Temyiz Hakkına Sahiptir?

Temyiz hukuk hakkına sahip olan kişiler başlıca olarak davanın tarafları olmaktadır. Bu açıdan bakıldığında, sanık yani yargılanan kişinin öncelikli olarak temyiz hakkına sahip olduğu söylenebilmektedir. Sanığın sahip olduğu bu hakkı, söz konusu kişinin yasal temsilcileri yani vasisi, anne-babası, avukatı veya eşi tarafından da kullanılabilmektedir. Özellikle süreçlerin etkili ve detaylı bir şekilde sürdürülebilmesi için bir avukatla iş birliği yapılması önerilmektedir. Mahkeme süreçleri yapıları gereği karmaşık olduğundan, bir avukat yardımıyla olası sorunların önüne geçilmesi mümkündür. Siz de Kalemci İzmir Avukatlık ve Hukuki Danışmanlık Bürosu ile iletişime geçerek ceza avukatları tarafından gösterilen hizmetlerimizden yararlanabilirsiniz. 

Öte yandan davaya müdahil olan diğer kişiler de yerel mahkeme kararını temyiz edebilirler. Bu kişiler arasında şikayetçi olan taraflar, mağdurlar ve suçtan zarar görenler yer almaktadır. Ek olarak, ceza davalarında, Cumhuriyet savcısı da temyiz başvurusu yapma hakkına sahiptir.

Temyiz Süreci Nedir? 

Temyiz süreci, bir mahkeme kararının daha üst bir mahkeme tarafından incelenmesi ile başlamaktadır. Söz konusu kararın tebliğinden itibaren belirli bir süre içinde temyiz başvurusunun yapılmış olması gerekmektedir. Başvuru işlemi, temyiz dilekçesi ile ilgili temyiz mahkemesine sunulmaktadır. Sonraki aşamalar ise temyiz mahkemesi tarafından temyiz dilekçesinin incelenmesi ile devam etmektedir. Dilekçede usul ve esas yönünden belirtilen itirazların incelenmesine öncelik verilmektedir. Bu aşamada, temyiz mahkemesi, dilekçenin kabul edilebilir olup olmadığını farklı açılardan değerlendirmektedir.

Dilekçenin kabul edilmesi durumunda, önceki mahkeme dosyası incelenmektedir. İlgili belgeler, deliller ve önceki mahkeme kararları bu aşamada titizlikle gözden geçirilmektedir. Temyiz mahkemesi tarafından kararın hukuka uygunluğu değerlendirildiğinde, dosyanın yeniden yargılanması değil, mevcut kararın hukuki yönleri incelenmektedir.

Sonuç olarak mahkeme, dosyayı inceledikten sonra ya kararı onaylar ya da bozar. Kararın onanması durumunda, alt mahkeme kararı kesinleşir. Bozma durumunda ise dosya ilgili mahkemeye geri gönderilir ve mahkeme, temyiz mahkemesinin gerekçelerine uygun olarak yeni bir karar kabul eder. Bu süreç, mahkeme türüne ve davanın özelliklerine göre değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak yukarıdaki aşamaları takip etmektedir. 

Temyiz Sebepleri Nedir? 

Türkiye’deki hukuk sisteminde temyiz sebepleri genel olarak belirli başlıklar açısından açıklanmaktadır. Örneğin, mahkemelerin usulüne uygun yargılama yapmadığı düşünüldüğünde bu sürece başvurulmaktadır. Bu usul uygunsuzluğunun örnekleri arasında taraflara yeterli süre verilmemesi veya delillerin değerlendirilmesinde hatalar yapılması gibi durumlar yer almaktadır. Mahkeme, hukukun genel kurallarını veya yürürlükteki mevzuatı yanlış yorumladığında veya uyguladığında da temyiz başvurusunun yapılması mümkündür. 

Öte yandan, sunulan deliller yanlış değerlendirildiğinde, eksik delil toplandığında veya delillerin yetersiz şekilde incelenmesi durumlarında da bu sürece başvurulduğu görülmektedir. Verilen kararın hukuki dayanağının yetersiz olması da temyiz sürecine zemin yaratmaktadır. Unutmamak gerekir ki, bu sebepler, temyiz dilekçesinde açıkça belirtilmelidir. Çünkü, temyiz mahkemesi bu sebepler doğrultusunda kararları inceleyerek sonuca varmaktadır. 

Temyiz Başvurusu Nasıl Yapılır?

Temyiz başvurusu için konulan süre kararın tebliğinden itibaren 15 gün olarak belirlenmiştir. Sürece başlamak için ilk olarak dilekçe eksiksiz bir şekilde hazırlanmalıdır. 

Dilekçede aşağıdaki unsurların yer alması gerekmektedir:

• Tarafların demografik bilgileri (ad, soyad, adres, T.C. kimlik numarası).
• Temyiz edilen kararın hangi mahkemeden, hangi tarihte verildiği ve kararın numarası.
• Temyiz sebepleri.
• Talep edilen sonucun açıkça ifade edilmesi.

Öte yandan temyiz dilekçesine, kararın dayandığı belgelerin ve delillerin kopyaları da eklenmelidir. Temyiz sebebi olarak ileri sürülen her türlü belge ve delilin dilekçeye dahil edilmesi kararın istenilen sonucu vermesi açısından oldukça önemlidir. Sonraki aşamada, hazırlanan temyiz dilekçesi, ilgili temyiz mahkemesine (örneğin Yargıtay) bizzat veya İzmir ceza avukatı aracılığıyla sunulmalıdır. Başvuru sırasında ise mahkeme harcı ve diğer gerekli ücretlerin ödenmesi de gerekmektedir. Harç miktarı, başvuru yapılan mahkemenin türüne ve davanın niteliğine göre değişiklik gösterebilmektedir. 

Temyiz dilekçesi mahkemeye ulaştıktan sonra ise, mahkeme bu dilekçeyi inceler ve taraflardan gerekirse görüş alabilir. Daha sonra ise temyiz mahkemesi, başvuru dosyasını inceleyerek karar verir.

Temyiz Başvuru Süresi Ne Kadar?

Son dönemde 7499 sayılı Kanun’un. 18. Maddesi ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “Temyiz İstemi ve Süresi” başlıklı 291. Maddesine bir düzenleme getirilmiş ve temyiz usulüne de hükmün açıklandığı tarihten itibaren iki hafta içerisinde başvurulması süresi eklenmiştir. 

Fakat söz konusu düzenlenme 01/06/2024 tarihi ve daha sonra verilen kararlar için uygulanmakta olup 01/06/2024 yılına kadar açıklanan kararlar için ise temyiz başvuru süresi hükmün açıklanmasından itibaren on beş gün olarak tatbik edilmeye devam etmektedir. Temyiz ve istinaf farkı da kendini bu açıdan göstermektedir. 

Temyiz Dilekçesi Nasıl Yazılır?

Ceza temyiz dilekçesi, mahkeme kararına itiraz etmek amacıyla yazılan bir belge olmakta ve genellikle dava taraflarının avukatları tarafından hazırlanmaktadır. Ancak, avukatlardan ziyade taraflar kendileri de temyiz dilekçesini yazabilirler. Dikkat etmek gerekir ki, temyiz süreci karmaşık hukuki kavramlar içerebilir ve bu nedenle bir avukat tarafından yardım almak önerilmektedir. Çalıştığınız avukat, temyiz sebeplerini etkili bir şekilde belirleyebilir ve hukuki argümanları doğru bir biçimde sunabilmektedir. 

Temyiz Dilekçesi Örneği

(CEZA MAHKEMELERİNİN KARARINI TEMYİZ EDERKEN KULLANILACAK DİLEKÇE ÖRNEĞİ)

YARGITAY (   ) CEZA DAİRESİ BAŞKANLIĞINA

Gönderilmek Üzere

RİZE ………….. CEZA MAHKEMESİNE

DOSYA NO                             :

TEMYİZ EDEN                             : (Ad-Soyad, Anne-Baba Adı, Doğum Tarihi, Taraf Sıfatı (Sanık-Katılan-Müşteki-Malen Sorumlu vs.) T.C. Kimlik No)

TEMYİZ EDİLEN KARAR          :

SUÇ                                               :

SUÇ TARİHİ                                 :

KARAR TARİHİ                           :

KARARIN TEBLİĞ TARİHİ        :

TEMYİZ NEDENLERİ                 :

                                                         1-

                                                         2-

                                                         3-

                                                         4-

NETİCE VE TALEP                    : Yukarıda belirtilen nedenler ve dairenizce resen gözetilecek hususlar uyarınca usul ve yasaya aykırı olduğunu düşündüğüm …. Ceza Mahkemesinin …../…./…. tarih ve …….. esas ve karar sayılı kararının temyiz incelemesinin yapılarak bozulmasına karar verilmesi arz ve talep olunur…./…./….

                                                                                                         (Ad-Soyad)

                                                                                       Temyiz Talebinde Bulunan

                                                                                                    İmza

(HUKUK  MAHKEMELERİNİN KARARINI TEMYİZ EDERKEN KULLANILACAK DİLEKÇE ÖRNEĞİ)

YARGITAY (  ) HUKUK DAİRESİ BAŞKANLIĞI’NA

         Gönderilmek Üzere

                     RİZE…………………….. MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE

DOSYA NO                  :

TEMYİZ EDEN                 : (Ad-soyad, Anne-Baba Adı, Doğum Tarihi, Adres Bilgisi ve T.C. Kimlik No)

KANUNİ TEMSİLCİ         : (Veli-Vasi-Kayyım Var İse Bu Kişilerin Ad-Soyad, Adres Bilgisi ve T.C. Kimlik No)

VEKİLİ                        : (Avukat İle Takip Ediliyor İse Ad-soyad, Adres Bilgisi)

KARŞI TARAF           : (Ad-soyad, Anne-Baba Adı, Doğum Tarihi, Adres Bilgisi ve T.C. Kimlik No)

KANUNİ TEMSİLCİ         : (Veli-Vasi-Kayyım Var İse Bu Kişilerin Ad-Soyad, Adres Bilgisi ve T.C. Kimlik No)

VEKİLİ                        : (Avukat İle Takip Ediliyor İse Ad-soyad, Adres Bilgisi)

TEMYİZ EDİLEN KARAR : Rize …… Hukuk Mahkemesi’nin …… tarih ve ……. esas ve karar sayılı kararı

MAHKEME KARARININ

 TEBLİĞ TARİHİ              :

KARARIN ÖZETİ             :

TEMYİZ NEDENLERİ     :   1-

                                                 2-

                                                 3-

                                                 4-

NETİCE VE TALEP  :   Yukarıda açıklanan nedenlerle usul ve yasaya aykırı olduğunu düşündüğüm Rize …… Hukuk Mahkemesi’nin ……. tarih ve ……. esas ve karar sayılı kararının temyiz incelemesinin yapılarak bozulmasına karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.

                                                                                 Temyiz Talebinde Bulunan

                                                                                               (Ad-Soyad)

                                                                                           İMZA